19 december 1944.
Op deze dag wordt in het huis van de familie Bokhove aan de Beltmansweg 1 in Hellendoorn een baby geboren met de naam Louis Harry de Vries. Louis is de zoon van het Amsterdamse en Joodse echtpaar Harry (Hartog Levie)en Cato de Vries-Leviticus.
Tot 13 augustus 1943 zijn Cato en Harry nog veilig voor deportatie. Beiden hebben een zogenaamde “Sperre”,
Cato als kraamverpleegkundige en Harry als de ziekenhuiskapper. Op 13 augustus 1943 wordt het Nieuw Israëlisch Ziekenhuis in Amsterdam waar beiden werkzaam zijn, door de SD grotendeels leeg gehaald.
Cato en Harry verschuilen zich in de kelders van het ziekenhuis en ontkomen zo aan deportatie naar Kamp Westerbork.
In eerste instantie verblijven ze nog in hun eigen woning,
C. Drebbelstraat 28-1 in Amsterdam. Bij een inval ontsnapt het echtpaar door van het balkon aan de achterzijde van de woning te springen. De zus van Harry wordt bij deze inval gearresteerd.
Na zes onderduikadressen elders in het land vindt het jonge echtpaar eind december 1943 onderdak bij Frits en Johanna (Zus) Bokhove-Lassche en hun drie kinderen op de grens van Hellendoorn en Nijverdal. Frits is van beroep wever bij de KSW en heeft daarnaast een “bijbaan” als lid van een gewapende verzetsgroep.
In april 1944 raakt Cato zwanger en de paniek is groot. Ondergedoken en een baby op komst is geen goede combinatie.
Bovendien zijn er strubbelingen ontstaan tussen Johanna en het echtpaar de Vries. Verzetsstrijder Ankie Stork die namens het verzet de onderduik begeleidt zegt als 22-jarige toe behulpzaam te kunnen zijn bij het regelen van een abortus, maar er dient zich een andere mogelijkheid aan. Harry en Cato kunnen onderduiken bij de van huis uit katholieke Dieks en Joanna Tijhuis, Grotestraat 2 , Nijverdal en bij de familie ten Voorde op hetzelfde terrein ( het huidige terrein van Praxis), onder voorwaarde dat wordt afgezien van de geplande abortus.
In de woning van Tijhuis en in andere gebouwen op het terrein, Dieks handelt in beton en bouwmaterialen, verblijven nog vijf onderduikers: De Joodse broers Aron en Benjamin Haas uit Almelo, twee geallieerde vliegers en een ontsnapte Russische soldaat. Waarschijnlijk is dit Petrov.
Alles gaat goed tot 6 oktober 1944. Dan slaat het noodlot toe. De spoorbrug over de Regge wordt gebombardeerd en een afzwaaier raakt de woning van de familie Tijhuis. Dieks en Joanna komen hierbij om het leven. De broers Haas worden, alhoewel lichtgewond, per ambulance naar het ziekenhuis in Almelo vervoerd en verblijven daar een paar dagen. De gezichten toegedekt met een dikke laag verband om herkenning te voorkomen.
Na deze catastrofe zijn Cato en Harry weer welkom bij de Bokhoves aan de Beltmansweg.
Op 18 december 1944 stort in Hellendoorn een V-2 neer. Door de enorme knal raakt de hoogzwangere Cato hevig overstuur, waardoor op 19 december om 11.45 uur, drie weken te vroeg en onder begeleiding van een plaatselijke huisarts, Louis de Vries wordt geboren.
Na de oorlog:
In mei 1945 keren Cato, Harry en Louis terug naar de C. Drebbelstraat in Amsterdam.
In 1950 vertrekken Harry, Cato, Louis en de in 1947 geboren Emmy naar Melbourne , Australië. Ook de Bokhoves vertrekken naar Australië. Tot 1990 zijn er nog regelmatig ontmoetingen tussen de families geweest. Cato de Vries bereikt de leeftijd van 104 jaar en overlijdt in 2019.
Ankie Stork houdt tot haar overlijden in 2015 contact met de familie de Vries in Melbourne.
De zus van Cato, Nelly Leviticus was als sinds 1943 ondergedoken in Nijverdal. Eerst bij de familie Stork, vervolgens in Lemele en de laatste maanden van de oorlog bij de familie Arnold aan de Campbellweg. (Zie 13-9-1944)
De zussen waren op de hoogte van elkaars onderduiksituaties en er waren regelmatig ontmoetingen. Nelly was werkzaam in de keuken van de villa van Stork en spaarde haar eigen eten uit de mond om haar familie van extra hapjes te kunnen voorzien.
Vandaag feliciteren wij Louis de Vries met zijn tachtigste verjaardag!
Bronnen.
Louis de Vries, De Vries Family History.
H.W. Poorterman Stampende Laarzen.
Youtube: Interview met Ankie de Vries.
Correspondentie met Louis de Vries.
Bert-Jan Flim Onder de klok.
Stolpersteine-Dordrecht.